آیا سن من بر باروری من تأثیر دارد؟
سن چگونه بر باروری و در ادامه در بارداری یک خانم تأثیر می‌گذارد؟
سن خانم یکی از مهمترین عواملی است که در توانایی باردار شدن و به دنیا آوردن کودک سالم موثر است. با افزایش سن، چندین تغییر مهم رخ می‌دهد که بخشی طبیعی از زندگی یک خانم است از جمله:
- تعداد و کیفیت تخمک‌ها (ذخیره تخمدان) از زمان تولد یک زن تا زمان یائسگی به طور طبیعی و تدریجی کاهش می‌یابد. این کاهش تا اوایل 30 سالگی تدریجی است اما این روند پس از 35 سالگی سریع می‌شود.
- باردار شدن نه تنها دشوارتر است، بلکه سقط جنین و ناهنجاری‌های کروموزومی جنین (مانند سندرم داون) در مادران با سن بالاتر بیشتر دیده می‌شود.
- فیبروم، آندومتریوز و بیماری لوله در سن بالاتر شیوع بیشتری دارند و می‌توانند روی باروری تأثیر بگذارند.
- زنانی که در سنین بالاتر باردار می‌شوند، بیشتر در معرض خطر عوارضی مانند دیابت بارداری و پره اکلامپسی هستند.
آیا افزایش سن بر توانایی باروری مردان هم تأثیر می گذارد؟
به نظر می‌رسد کاهش باروری مردان نسبت به خانم‌ها دیرتر رخ می‌دهد. از40 سالگی تا 50 سالگی مردان، تغییراتی در اسپرم مردان رخ می‌دهد که می‌تواند باعث مشکلات باروری و مشکلات کروموزومی/ رشدی فرزندان شود.
چه عواملی می تواند باعث کاهش قدرت باروری یک خانم می شود؟
اگر یکی از عوامل خطر زیر را دارید، ممکن است زودتر از آنچه توضیح داده شد ، به دنبال مشاوره باشید:
- سابقه فامیلی یائسگی زودرس در مادر یا خواهر
- سابقه مصرف سیگار در یکی از زوجین
- سابقه جراحی قبلی بر روی تخمدان
- سابقه شیمی درمانی یا رادیوتراپی در یکی از زوجین
- کوتاه شدن فاصله بین پریودها
- عدم قاعدگی یا به تعویق افتادن خونریزی‌ها ماهانه
- ضربه یا صدمه به بیضه‌ها
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی (برخی از آفت کش‌ها یا حلال‌ها)
اگر یکی از زن و شوهر دارای یک مشکل پزشکی واضح در بارداری هستند، مانند عدم وجود پریود (آمنوره) یا قاعدگی نامنظم، اختلال عملکرد جنسی، سابقه بیماری لگن یا جراحی قبلی باید بلافاصله ارزیابی ناباروری شروع شود.
چه موقع باید بررسی ها انجام شود؟
زوج‌هایی که خانم کمتر از 35 سال دارد، اگر بعد از یک سال تلاش (رابطه بدون استفاده از روش‌های جلوگیری از حاملگی) نتوانسته‌اند باردار شوند، باید ارزیابی ناباروری را شروع کنند. زوج‌هایی که خانم بیشتر از 35 سال دارد، اگر بعد از شش ماه تلاش حاملگی رخ ندهد، باید ارزیابی شوند.
ارزیابی ذخیره تخمدان چگونه انجام می شود؟
تعداد و کیفیت تخمک‌های هر فرد (ذخیره تخمدان) را می‌توان با استفاده از آزمایش خون و اندازه گیری هورمونFSH یا هورمون AMH تخمین زد. همچنین انجام سونوگرافی و شمارش فولیکول‌های آنترال روش دیگری برای ارزیابی ذخیره تخمدان است. هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که ذخیره تخمدان را کاملاً دقیق اندازه‌گیری کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ذخیره تخمدان، به مطلب بعدی ما در همین سایت با عنوان "پیش بینی توانایی باروری (ذخیره تخمدان) در زنان" مراجعه کنید.
چگونه تعداد و کیفیت اسپرم را آزمایش می کنند؟
با آزمایش اسپرموگرام، تعداد، شکل و حرکت اسپرم های مرد اندازه گیری شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع، به مطلب "مورفولوژی اسپرم" در همین سایت مراجعه کنید.
آیا می توان روند کاهش ذخیره تخمدان را به تعویق انداخت یا آن را معکوس کرد؟
متاسفانه خیر، اما، رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، خواب کافی، اجتناب از استعمال دخانیات و انتخاب شیوه زندگی که استرس را کاهش می‌دهد، می‌تواند سلامت کلی شما را بهبود بخشد. چراکه مطالعات نشان می‌دهد که استعمال دخانیات، رژیم غذایی و استرس می‌تواند بر کیفیت تخمک و اسپرم تأثیر منفی بگذارد و یائسگی را سرعت بخشد. با این وجود، بهبود وضعیت سلامتی، کاهش طبیعی مربوط به سن باروری زنان را جبران نمی‌کند.
اسپرم به طور مداوم ساخته می‌شود و بلوغ آن حدود 3 ماه طول می‌کشد. تغییر سبک زندگی و پرهیز از تماس با مواد شیمیایی می‌تواند کیفیت اسپرم را طی چند ماه تغییر دهد. برخلاف مردان، یک زن با تمام تخمک‌های خود متولد می‌شود، بنابراین هیچ روش یا درمانی برای رشد بیشتر یا ایجاد تخمک‌های جدید یا حفظ کیفیت تخمک‌های باقی مانده وجود ندارد. بنابراین، اگر فعلا قصد حاملگی ندارید، لازم است حتما با پزشک خود مشورت نمائید. این امر، احتمال مشکلات بعدی را کاهش می‌دهد.
آیا تکنیک های پزشکی برای افزایش شانس بارداری یک خانم وجود دارد؟
بله، روش‌های درمانی وجود دارد که می‌تواند شانس بارداری را به حداکثر برساند. در این روش، تخمک و اسپرم را در بهترین زمان در کنار هم قرار می‌دهند. این استراتژی‌ها شامل "شستن" اسپرم و تلقیح داخل رحمی (IUI) ، لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا مصرف داروهای کمک باروری هستند. این روش‌ها کمک کننده هستند، اما نمی‌توانند روند طبیعی پیری تخمک یا اسپرم را به تعویق بیاندازند یا معکوس کنند.
چه گزینه‌های دیگری موجود است؟
زن و مردی که می‌خواهند بچه‌دار شدن خود را تا اواخر دهه چهارم یا اوایل دهه پنجم (بعد از 40 سالگی) به تاخیر بیندازند ممکن است لازم باشد از روش‌هایی برای حفظ باروری خود استفاده کنند. یکی از این راه‌ها، فریز اسپرم، تخمک و یا جنین است. در مردان، جمع آوری اسپرم ساده و بی دردسر است ضمن آنکه انجماد اسپرم سال‌هاست که در دنیا انجام می‌شود و روش موفقی بوده است. اما جمع‌آوری تخمک در یک زن پروسه پیچیده‌ای مانند IVF است که نیازمند مقدماتی مانند استفاده از داروهای تخمک‌گذاری و بیهوشی و ... می‌باشد. انجماد جنین کاملاً ثابت شده و موفقیت بیشتری نسبت به انجماد تخمک دارد.
برای مردان و زنانی که باروری‌شان به هر دلیلی به طور کامل مختل شده است، استفاده از تخمک یا جنین اهدایی گزینه دیگر درمان است. استفاده از تخمک یا جنین‌های اهدایی، شانس بارداری موفقیت آمیز را افزایش می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد باروری، لازم است که زودتر با پزشک معالج تان صحبت کنید تا بتوانید برای سلامت باروری آینده خود به خوبی برنامه‌ریزی کنید.
لطفا مرتبا سایتhttps://vrhrc.tums.ac.ir چک کنید و این سایت را به دوستانتان معرفی کنید. منتظر مطلب بعدی ما باشید.
منابع:
https://www.healthline.com