تست‌های تشخیصی ارزیابی ناباروری
تست‌های تشخیصی ارزیابی ناباروری در زنان
ارزیابی یک زن از نظر ناباروری برای زنانی انجام می‌شود که علی‌رغم یک سال رابطه جنسی منظم و بدون استفاده از روش‌های جلوگیری، باردار نشده‌اند.
البته برای تعدادی از زنان با یکی از موارد زیر، لازم است که ارزیابی زودتر انجام شود: (سابقه پزشکی یا معاینه بدنی)
- سن بالاتر از 35 سال
- سابقه خونریزی های قاعدگی نامرتب
- وجود اختلالاتی که نشان دهنده عدم کارکرد مناسب رحم، لوله و تخمدان هست مثل چسبندگی‌های ناشی از جراحی‌های لگنی و آندومتریوزیس
- وجود ناباروری مردان
زوجین هر دو باید مورد ارزیابی قرار گیرند و بررسی‌های ناباروری بایستی تا پیدا کردن عامل ناباروری ادامه یابد و به صورتی می‌‌باشد که هزینه زیادی به بیماران تحمیل نمی‌شود. همچنین روش‌هایی پیشنهاد می‌شود که مقرون به صرفه بوده و بتواند شایع‌ترین علل ناباروری را تشخیص دهد.
بررسی‌های علل ناباروری، باید در مواردی همچون سن بالای خانم، ناباروری طولانی مدت و وجود سابقه پزشکی زن و مرد نابارور سریع‌تر انجام شود.
آزمایشات زیر ممکن است به عنوان بخشی از ارزیابی ناباروری شما انجام می‌شود:
اسپرموگرام: اولین قدم در ارزیابی ناباروری، انجام آزمایش اسپرموگرام مرد است، حتی اگر مرد قبلاً فرزندی هم داشته باشد لازم است، این آزمایش انجام شود.
این آزمایش اطلاعاتی در مورد تعداد، حرکت و شکل اسپرم‌ها را فراهم می‌کند.
هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی رحم):
در این روش، به صورت سریال چندین عکس برای تشخیص شکل حفره رحم و باز بودن لوله‌های رحمی گرفته می‌شود. یک کاتتر از طریق واژن به دهانه رحم وارد می‌شود. مایعی حاوی ید (ماده حاجب) از طریق کاتتر به داخل رحم تزریق می‌شود. ماده حاجب رحم را پر می‌کند و وارد لوله‌ها می‌شود، طول لوله‌ها را مشخص می‌کند و در صورت باز بودن انتهای آنها را بیرون می‌ریزد.
سونوگرافی واژینال:
با انجام این روش، پزشک معالج رحم و تخمدان را از نظر اختلالاتی مانند فیبروم و کیست تخمدان بررسی می‌کند.
بررسی ذخیره تخمدان: بخشی از این آزمایش‌ها نشان می‌دهد که آیا ذخیره تخمدان در حد مطلوبی است و پزشک معالج می‌تواند تا حدی پیش‌بینی کند که آیا تخمدان خانم نابارور توانایی تولید تخمک را دارد و آیا تخمدان‌های او به داروهای تحریک تخمک گذاری پاسخ می‌دهند. متداول‌ترین آزمایش برای ارزیابی ذخیره تخمدان، آزمایش خون(FSH) است که در روز سوم سیکل قاعدگی انجام می‌شود. علاوه بر آزمایش FSH ، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند LH، استرادیول، هورمون آنتی مولرین (AMH) و .... را درخواست نماید. همچنین با استفاده از سونوگرافی ترانس واژینال، شمارش فولیکول‌های آنترال (تعداد فولیکول‌هایی که در طول چرخه قاعدگی به سمت تخمک‌گذاری می‌روند) توسط پزشک معالج در اوایل روزهای قاعدگی انجام می‌شود. ارزیابی ذخیره تخمدان برای گروهی از زنان اهمیت بیشتری دارد. این زنان عبارتند از:
- سن بالاتر از 35 سال
- وجود سابقه فامیلی یائسگی زودرس
- برداشتن یکی از تخمدان‌ها به دلایل پزشکی
- سابقه انجام جراحی در ناحیه لگن، سابقه شیمی درمانی، رادیوتراپی لگن
- نازایی با علت ناشناخته
- سابقه پاسخ ناکافی به داروهای تحریک تخمک گذاری
سایر آزمایشات خونی: آزمایش TSH و PRL برای شناسایی اختلالات تیروئید و بالا بودن سطح هورمون شیر (پرولاکتین) انجام می‌شود که ممکن است منجر به ناباروری، اختلالات تخمک گذاری و سقط مکرر شود. برای زنانی که هیرسوتیسم (پرمویی در صورت، قفسه سینه و روی شکم) دارند، آزمایش خون دهیدرواپی آندروسترون سولفات (DHEAS)، 17 هیدروکسی پروژسترون و تستوسترون انجام می شود. اندازه گیری سطح پروژسترون خون که در نیمه دوم چرخه قاعدگی انجام می شود، نشان می‌دهدکه آیا تخمک‌گذاری رخ داده است یا خیر.
سونوهیستروگرافی:
در این روش نرمال سالین به حفره رحم تزریق می‌شود و سپس بررسی حفره رحم با استفاده از سونوگرافی واژینال انجام می‌شود. این روش، در مقایسه با سونوگرافی واژینال، ارزیابی بهتری از پولیپ‌های آندومتر و میوم را در اختیار پزشک معالج قرار می‌دهد. در صورت مشاهده ناهنجاری، به طور معمول هیستروسکوپی انجام می‌شود. این تست اغلب به جای هیستروساپنگوگرافی انجام می‌شود.
هیستروسکوپی:
هیستروسکوپی، یک روش جراحی است که در آن یک ابزار شبیه تلسکوپ (هیستروسکوپ) از دهانه رحم عبور داده می‌شود تا قسمت داخلی حفره رحم بررسی شود. هیستروسکوپی می‌تواند به تشخیص و درمان ناهنجاری‌های داخل حفره رحم مانند پولیپ، فیبروم و چسبندگی آندومتر کمک کند.
لاپاروسکوپی:
یک روش جراحی است که در آن وسیله‌ایی شبیه تلسکوپ (لاپاراسکوپ) از طریق دیواره شکم به داخل حفره لگن وارد می‌شود. لاپاراسکوپی برای ارزیابی حفره لگن از نظر آندومتریوز، چسبندگی لگن و سایر ناهنجاری‌ها مفید است. لاپاراسکوپی گزینه اول در ارزیابی ناباروری نیست و به دلیل هزینه‌های بالا و خطر بالقوه جراحی، تنها در مواردی مثل سابقه درد لگن و جراحی‌های قبلی زن، توصیه می‌شود.
برای دستیابی به بهترین نتیجه، ارزیابی ناباروری بایستی براساس شرایط خاص زوجین انجام شود.
لطفا مرتباً سایتhttps://vrhrc.tums.ac.ir را چک کنید و این سایت را به دوستان تان معرفی کنید. منتظر مطلب بعدی ما باشید.
منابع:
https://www.rcog.org.uk