سقط مکرر
سقط مکرر
سقط مکرر بارداری یک اختلال متمایز از ناباروری است که با دو یا چند بارداری ناموفق تعریف می شود. پس از سه مورد سقط یا بیشتر ارزیابی کامل ضروری است. اگرچه تقریباً 25٪ از تمام حاملگی های شناخته شده منجر به سقط جنین می شود، کمتر از 5٪ از زنان دو سقط متوالی را تجربه می کنند و تنها 1٪ خانم ها سه سقط یا بیشتر را تجربه می کنند. زوج هایی که دچار سقط مکرر بارداری می شوند لازم است از ارزیابی پزشکی و حمایت روانی بهره مند شوند.
علل ژنتیکی/کروموزومی:
بررسی کروموزوم ها نشان داده است تنها در 5% زوجین؛ اختلالات ژنتیکی علت سقط می باشد. جابجایی کروموزومی زمانی اتفاق می افتد که بخشی از یک کروموزوم به کروموزوم دیگر متصل می شود و شایع ترین ناهنجاری کروموزوم ارثی است. اگرچه والدینی که حامل جابجایی کروموزومی هستند اغلب شکل ظاهری طبیعی دارند اما جنین آنها ممکن است تحت تاثیر جابجایی کروموزومی اختلال ژنتیکی پیدا کند. هنگامی که این اتفاق می افتد، معمولاً سقط جنین رخ می دهد. زوج‌هایی که جابه‌جایی یا سایر نقص‌های کروموزومی خاص دارند؛ ممکن است از تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی همراه با لقاح آزمایشگاهی ( PGD) بهره ببرند. ضمنا بسیاری از سقطهای زودرس به دلیل وقوع تصادفی (به طور تصادفی) ناهنجاری کروموزومی در جنین است. در واقع، 60 درصد یا بیشتر از سقطهای زودرس ممکن است ناشی از یک ناهنجاری کروموزومی تصادفی باشد، که معمولاً یک کروموزوم مفقود یا تکراری است.
علل سقط مکرر
سن: احتمال سقط جنین با افزایش سن زنان افزایش می یابد. بعد از40 سالگی، بیش از یک سوم تمام حاملگی ها به سقط جنین ختم می شود. اکثر این جنین ها دارای تعداد غیر طبیعی کروموزوم هستند.
اختلالات هورمونی: پروژسترون، هورمونی که پس از تخمک گذاری توسط تخمدان تولید می شود و برای یک بارداری سالم ضروری است. در مورد اینکه آیا سطوح پایین پروژسترون ممکن است باعث سقط های مکرر شود یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد. درمان ها ممکن است شامل القای تخمک گذاری، مکمل پروژسترون یا تزریق گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) باشد، اما هیچ مدرکی برای حمایت از اثربخشی این درمان ها وجود ندارد.
ناهنجاری های متابولیک: دیابت کنترل نشده خطر سقط جنین را افزایش می دهد. در زنان مبتلا به دیابت در صورتی که قند خون، قبل از بارداری کنترل شود، میزان سقط کاهش می یابد.. در زنانی که مقاومت به انسولین دارند، مانند زنان چاق و بسیاری از مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز میزان سقط جنین افزایش می یابد. هنوز شواهد کافی برای دانستن اینکه آیا داروهایی که حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشند، خطر سقط جنین را در زنان مبتلا به PCOS کاهش می‌دهند وجود ندارد .
ناهنجاری های رحمی:
در تقریباً 10 تا 15 درصد از زنان مبتلا به سقط مکرر؛ اختلالات حفره رحمی دیده می شود. ناهنجاری های مادرزادی رحم شامل رحم دوشاخ، رحم تک شاخ و سپتوم رحمی ، سندرم آشرمن ، فیبروم رحم، و احتمالا پولیپ رحم، ناهنجاری‌های اکتسابی هستند که ممکن است باعث سقطهای مکرر شوند. تست های غربالگری تشخیصی شامل هیستروسالپنگوگرافی، سونو هیستروگرافی، سونوگرافی یا هیستروسکوپی می باشد. برخی از این اختلالات رحمی ممکن است با جراحی اصلاح شوند.
سندرم آنتی فسفولیپید:
علت 3-15% سقطهای مکرر به دلیل سندرم آنتی فسفولیپید است. با انجام آزمایش خون آنتی بادی های ضد کاردیولیپین و ضد انعقاد لوپوس، زنان مبتلا به سندرم آنتی فسفولیپید شناسایی می شوند .برای تشخیص نهایی لازم است که آزمایش خون حداقل 6 هفته بعد تکرار شود. در زنانی که سطوح بالایی از آنتی بادی های آنتی فسفولیپید دارند، طبق صلاحدید پزشک معالج درمان با آسپرین و هپارین انجام می شود.
ترومبوفیلیا:
ترومبوفیلی نوعی اختلالات ارثی است که به طور جدی خطر لخته شدن خون (ترومبوز) را در زنان افزایش می دهد، این اختلال ممکن است خطر مرگ جنین را در نیمه دوم بارداری نیز افزایش دهد. با این حال، مطالعات اثبات نکرده است که درمان زنان مبتلا به ترومبوفیلی و سقط مکرر در نیمه اول نتیجه حاملگی بارداری وجود ندارد.
عامل مردانه:
شواهد نشان می‌دهد که اختلال غیر طبیعی DNA اسپرم ممکن است بر رشد جنین تأثیر منفی بگذارد و احتمالاً خطر سقط جنین را افزایش دهد. اما مطالعات در این زمینه هنوز بسیار مقدماتی هستند و مشخص نیست که نقایص اسپرم چند وقت یکبار باعث سقط مکرر می شود.
علت ناشناخته: در 50 تا 75 درصد از زوج هایی که دچار سقط مکرر بارداری هستند،هیچ علت مشخصی پیدا نمی شود.
آزمایش‌های بی‌فایده: انجام آزمایش‌هایی مثل کشت باکتری‌ها یا ویروس‌ها، آزمایش‌های مقاومت به انسولین ، آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید هیچ فایده اثبات‌شده‌ای برای سقط مکرر ندارند.
درمان‌های بی اثر: مطالعات نشان می دهند که درمان‌هایی مثل ایمن‌سازی لکوسیت (گلبول‌های سفید) و درمان با ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG) فایده اثبات‌شده ایی ندارد.
نتیجه: خبر خوش اینکه 60-70 درصد زوجین مبتلا به سقط مکرر با علت ناشناخته در بارداری بعدی یک حاملگی موفق را تجربه می کنند. سبک زندگی سالم و مصرف مکمل اسید فولیک قبل از اقدام به بارداری توصیه می شود. ترک سیگار، کاهش مصرف الکل و کافئین، ورزش متوسط و کنترل وزن ممکن است در حاملگی موفق موثر باشند.
مریم باقری؛ دکتری بهداشت باروری
لطفا مرتبا سایتhttps://vrhrc.tums.ac.ir چک کنید و این سایت را به دوستان تان معرفی کنید. منتظر مطلب بعدی ما باشید.
References: